درمان فلج بل (خم شدن عضلات صورت): فیزیوتراپی، لیزر و حرکات ورزشی

فلج بل وضعیتی است که موجب ضعف موقت یا فلج عضلات صورت می‌شود. فلج بل زمانی می‌تواند رخ دهد که عصبی که عضلات صورت را کنترل می‌کند، ملتهب، متورم و یا فشرده می‌شود.

این وضعیت باعث می‌شود که یک طرف چهره شما دچار افتادگی شود یا سفت گردد. ممکن است در هنگام لبخند زدن یا بسته شدن چشم در سمت آسیب دیده دچار مشکل شوید. در اغلب موارد، فلج بل، موقتی است و علائم معمولاً بعد از چند هفته از بین می‌روند. اگر چه فلج بل در هر سنی ممکن است رخ دهد، اما این وضعیت در افراد بین 16 تا 60 ساله شایع است.

فلج بل چیست؟

فلج بل زمانی رخ می‌دهد که عصب هفتم مغزی متورم یا فشرده شود و در نتیجه موجب ضعف صورت یا فلج گردد. علت دقیق این آسیب ناشناخته است، اما بسیاری محققان پزشکی معتقدند فلج بل احتمالاً در اثر عفونت ویروسی ایجاد می‌شود. ویروس‌ها / باکتری‌هایی که احتمال دارد در پیدایش فلج بل نقش داشته باشند، عبارتند از:

• تبخال تناسلی (هرپس ویروس)، که باعث بروز زخم‌های سرد و تبخال تناسلی می‌شود.
• اچ آی وی، که به سیستم ایمنی آسیب می‌رساند.
• سارکوئیدوز، که باعث التهاب اندام‌ها می‌شود.
• ویروس هرپس زوستر که سبب ایجاد آبله مرغان و بیماری شینگل می‌شود.
• ویروس اپشتاین- بار که باعث ایجاد منونوکلئوز می‌شود.
• بیماری لیم، که یک عفونت باکتریایی است و توسط کنه‌های آلوده ایجاد می‌شود.

 علائم فلج بل چیست؟

علائم فلج بل ممکن است یک یا دو هفته پس از یک سرما خوردگی، عفونت گوش یا چشم ایجاد شود. این علائم معمولاً به طور ناگهانی ظاهر می‌شوند و شما ممکن است آنها را در صبح زمانی که بیدار می‌شوید یا زمانی که سعی می‌کنید غذا بخورید یا بنوشید، متوجه شوید.

فلج بل با ظاهر افتاده در یک طرف چهره و عدم توانایی باز کردن یا بستن چشم در سمت آسیب دیده مشخص می‌شود. در موارد نادر، فلج بل ممکن است روی هر دو طرف چهره شما تأثیر بگذارد.

علائم و نشانه‌های دیگر فلج بل عبارتند از:

• چشمک زدن چشم
• سختی در خوردن و آشامیدن
• ناتوانی در ایجاد بیان‌های چهره، مانند لبخند و یا اخم کردن
• ضعف صورت
• پیچش عضله در صورت
• خشکی چشم و دهان
• سردرد
• حساسیت به صدا
• تحریک چشم در سمت درگیر

عوامل خطرساز فلج بل چیست؟

موارد زیر خطر ابتلا به فلج بل را افزایش می‌دهند:

• بارداری
• دیابت
• ابتلا به عفونت ریه
• سابقه خانوادگی ابتلا به فلج بل

تشخیص فلج بل

پزشک در ابتدا یک معاینه فیزیکی برای اندازه گیری میزان ضعف عضلات صورت انجام می‌دهد. همچنین در مورد علائم شما سؤال خواهد کرد، این که چه زمانی علائم رخ دادند یا اولین بار که متوجه وجود علائم شدید چه زمانی بود.

پزشک همچنین می‌تواند از انواع آزمایشات برای تشخیص فلج بل استفاده کند. این آزمایش‌ها ممکن است شامل آزمایش خون برای بررسی احتمال وجود عفونت باکتری یا ویروسی باشد. پزشک شما همچنین می‌تواند از ام آر آی یا سی تی اسکن برای بررسی اعصاب صورت استفاده کند.

آیا فلج بل بر مغز یا سایر قسمتهای بدن تأثیر می‌گذارد؟

خیر. فلج بل یک مشکل موضعی است که به عصب و عضلات صورت محدود می‌شود. اگر علائم دیگری مانند ضعف یا بیحسی در قسمت‌های دیگر بدن داشته باشید، علت دیگری وجود دارد و شما باید در خصوص این علائم با پزشک خود مشورت نمایید.

عوارض بالقوه فلج بل چیست؟

اکثر افرادی که یک بار فلج بل را تجربه کرده‌اند بدون بروز عوارض جانبی به طور کامل بهبود می‌یابند. با این حال، در موارد شدید فلج بل ممکن است عوارض جانبی رخ دهند. این عوارض عبارتند از:

• ممکن است به عصب هفتم مغز آسیب برسد. این عصب عضلات صورت شما را کنترل می‌کند.
• ممکن است دچار خشکی بیش از حد در چشم شوید، که این امر می‌تواند منجر به عفونت چشم، زخم، و یا حتی کوری شود.
• شما ممکن است دچار سینکینسیز شوید. سینکینسیز وضعیتی است که حرکت یک قسمت بدن باعث می‌شود قسمتی دیگر بدون اراده خود فرد به حرکت درآید. به عنوان مثال، زمانی که شما لبخند می‌زنید، ممکن است چشم شما بسته شود.

فلج بل چگونه درمان می‌شود؟

در اغلب موارد علائم فلج بل بدون درمان بهبود می‌یابند. با این وجود، ممکن است هفته‌ها یا ماهها طول بکشد تا عضلات صورت قدرت طبیعی خود را مجدداً به دست آورند. درمان‌های زیر ممکن است به روند بهبود شما کمک کنند.

داروهای مناسب برای فلج بل

داروهای مصرفی برای درمان فلج بل شامل موارد زیر می‌باشد:

• داروهای کورتیکواستروئیدی که التهاب را کاهش می‌دهند.
• داروهای ضد ویروسی یا ضد باکتری، که ممکن است اگر یک ویروس یا باکتری عامل بروز فلج بل است، تجویز شوند.
• داروهای ضد درد مانند ایبوپروفن یا استامینوفن که می‌توانند به کاهش درد ملایم کمک کنند.
• قطره چشم
• اسپاسم همی فیشیال ممکن است با تزریق سم بوتولینوم (بوتوکس) از بین برود.

درمان گرم

استفاده از یک حولهٔ گرم به تسکین درد ناشی از فلج صورت بل کمک بسیاری می‌کند. بسیاری از پزشکان این روش را پس از انجام حرکات ورزشی صورت، به بیماران توصیه می‌کنند.

فیزیوتراپی و فلج بل

شکل خاصی از فیزیوتراپی به نام بازآموزی صورت می‌تواند به کاهش ظاهر نامتقارن صورت که در زمان ضعف یک طرف اتفاق می افتد، کمک نماید. این نوع از فیزیوتراپی تحرک عضلانی را بهبود می‌بخشد، حتی اگر درمان زمانی شروع شود که سال‌ها از شروع فلج بل گذشته است.

لیزر درمانی برای فلج بل

لیزر سرد درمان مدرنی است که برای کمک به تحریک بازسازی و ترمیم عصب استفاده می‌شود و به طور معمول درفلج بل استفاده می‌شود. طول موج‌های خاص و فرکانس لیزر سطح پایین باعث بهبود بازسازی و ترمیم عصب می‌شود.

ماساژ درمانی برای فلج بل

یک پزشک آموزش دیده می‌تواند روش صحیح ماساژ را به شما آموزش دهد. ماساژ درمانی می‌تواند برای کمک به بهبود گردش خون و تن عضلات در منطقه آسیب دیده استفاده شود. باید اطمینان حاصل نمایید که وضعیت موجود در اثر عاملی به وجود نیامده باشد که با ماساژ تداخل داشته باشد.

تحریک الکتریکی

تحریک الکتریکی گاهی اوقات در بیماران مبتلا به فلج صورت اعمال می‌شود. عصب صورت به طور معمول ضربه‌های الکتریکی را منتشر می‌کند تا عضلات خود تن و شکل خود را داشته باشند. هنگامی که عصب صورت آسیب دیده است، عضله دیگر این پیام‌ها را دریافت نمی‌کند و در نتیجه عضلات ضعیف و افتاده می‌شوند. تحریک الکتریکی خارجی می‌تواند مشابه این ضربه‌های الکتریکی را ایجاد و به بهبود تن عضلانی کمک کند.

ورزش برای فلج بل

پزشکان تمرینات زیر را برای فلج بل توصیه خواهد کرد:

حرکات ورزشی صورت

برای انجام حرکات ورزشی صورت:

• جلوی آینه آرام بنشینید
• به آرامی ابروها را بالا ببرید، در صورت نیاز از انگشتان کمک بگیرید.
• ابروها را به یکدیگر نزدیک کنید و اخم کنید.
• بینی را چین و چروک دهید.
• نفس عمیق بکشید و سوراخ‌های بینی خود را ببندید.
• سعی کنید گوشه‌های دهان را به بیرون حرکت دهید.
• یک طرف دهان را بالا ببرید، سپس طرف دیگر را نیز بالا برده و لبخند بزنید.
• اگر از انگشتان خود استفاده می‌کنید، ببینید آیا می‌توانید بعد از برداشتن انگشتان لبخند خود را حفظ کنید.

ورزش چشم

برای انجام حرکات چشم:

• سر خود را ثابت نگه دارید، با چشم‌هایتان به سمت پایین نگاه کنید.
• یک انگشت اشاره را به آرامی روی یک پلک قرار دهید تا بتوانید آن را بسته نگه دارید.
• با دست دیگر، کمی ابرو را به سمت بالا بکشید و در طول خط ابرو ماساژ دهید تا از سفتی بکاهید.
• بدون استفاده از دست، به آرامی تلاش کنید تا پلک‌ها را روی یکدیگر فشار دهید.
• چشم‌ها را نیمه باز نگه دارید.