درمان دیسک کمر و دردهای ستون فقرات با جراحی بسته و انواع تزریق

جراحی بسته (با حداقل تهاجم) ستون فقرات (MIS) با هدف درمان عارضه‌های دردناک ستون فقرات با به جا گذاشتن کمترین تاثیر بر روی ساختار ستون فقرات، عضلات و بافت ابداع شد. از آنجایی که برش‌های عمل بسته کوچکتر است و عضلات منقبض کننده در دسترس است، جراح بهتر می‌تواند روی ناحیه آسیب‌دیده ستون فقرات متمرکز شود و به این ترتیب میزان آسیب و عوارض جانبی به حداقل می‌رسد.

مزایای جراحی بسته کمر

مهم‌ترین مزایای جراحی بسته دیسک کمر عبارت است از:

•  خونریزی کمتر
•  کاهش احتمال آسیب دیدن عضلات یا بافت نرم
•  کاهش احتمال عفونت
•  دوران بهبود کوتاه‌تر و نیاز کمتر به توانبخشی
•  کاهش درد پس از عمل
•  اسکار و جای زخم کوچکتر
•  کاهش خونریزی پس از عمل
•  کاهش زمان بستری شدن در بیمارستان

تشخیص

فتق دیسک کمر یا درد پایین کمر به روش‌های زیر تشخیص داده می‌شود:

•  پرونده بیمار: پزشک سابقه پزشکی بیمار و شرح حال وی، برای مثال زمان شروع کمردرد، درد عصب سیاتیک یا علائم دیگر، چگونگی درد، فعالیت‌ها، موقعیت‌ها یا درمان‌های تشدید کننده یا تسکین دهنده درد را به دقت بررسی می‌کند.
•  معاینه بالینی: پزشک معاینه بالینی کاملی را، شامل آزمایش عملکرد عصبی و قدرت عضلانی بخش‌های معینی از پا یا بازو و آزمایش بروز درد در موقعیت‌های مختلف انجام می‌دهد. متخصص معمولاً می‌تواند نوع مشکل کمر را با توجه به نتایج معاینه بالینی تشخیص دهد.
•  آزمایش‌های تشخیصی: متخصص پس از حدس زدن منشأ درد، دستور آزمایش‌هایی تشخیصی مانند سی تی اسکن یا ام آر آی می‌دهد تا وجود ضایعه را در ساختار ستون فقرات تایید کند. به کمک این اسکن‌ها تصویری دقیق از موقعیت دیسک برآمده و گیر افتادن ریشه‌های عصب به دست می‌آید.

انواع جراحی‌های بسته

تزریق استروئید در فضای اپیدورال

تزریق استروئید در فضای اپیدورال (ESIs) درمانی متداول برای بسیاری از انواع کمر درد و پا درد است. تزریق اپیدورال از سال 1952 با هدف درمان مشکلات پایین کمر انجام شده است و هنوز نیز بخش جدا نشدنی از درمان غیرجراحی درد پایین کمر و سیاتیک محسوب می‌شود. هدف از تزریق تسکین درد است، گاهی اوقات این تزریق برای تسکین درد کافی است، اما تزریق اپیدورال معمولاً همراه با یک برنامه توانبخشی جامع انجام می‌شود تا بیشترین فایده از درمان به دست آید.

تزریق در مفصل فاست

از بیمار خواسته می‌شود که به شکم روی تخت دراز بکشد و موضع نیز بی‌حس می‌شود. سپس جراح سوزن کوچکی را با توجه به تصاویر رادیوگرافی در مفصل فاست یا امتداد عصب‌های مفصل فاست وارد می‌کند. مقدار کمی ماده حاجب (رنگی) نیز برای تایید موقعیت سوزن تزریق می‌شود. سپس متخصص دارو، معمولاٌ ترکیبی از داروی بی‌حسی طولانی اثر و استروئید ضدالتهابی، را تزریق می‌کند. هر تزریق حدوداً 15 دقیقه طول می‌کشد. با توجه به علائم بیمار برای جراحی بسته دیسک کمر، دارو در یک جلسه در سطوح متعدد در یک یا هر دو سمت تزریق می‌شود.

پرولوتراپی

پرولوتراپی عملی مبتنی بر تزریق است که برای درمان آسیب‌های بافت پیوندی ساختار اسکلتی عضلانی التیام نیافته با استراحت یا درمان‌های غیرجراحی انجام می‌شود تا کمر درد بیمار تسکین یابد. این تزریق واکنش التیامی را در پارگی‌های کوچک و بافت ضعیف شده برمی‌انگیزد تا کمر درد آرام شود و عملکرد بهبود یابد.

جراحی بسته ستون فقرات با لیزر

امروزه از لیزر در حوزه‌های مختلف پزشکی استفاده می‌شود و بسیاری از متخصصین و بیماران از مزایای منحصر به فرد آن برخوردار می‌گردند. لیزر در درمان مشکلات دیسک کمر نیز کاربرد دارد. دیسککتومی با لیزر عملی سرپایی است که در آن جراح سوزن را فقط یک بار در فضای دیسک وارد می‌کند. ماده دیسک خارج نمی‌شود، اما نوکلئوس پولپوزوس (ماده میانی دیسک) با لیزر سوزانده می‌شود. دیسککتومی با لیزر عملی بسته و با حداقل تهاجم است که هزینه بالایی ندارد و پس از عمل درد شدیدی را به بیمار تحمیل نمی‌کند. چنین مزایایی است که باعث شده دیسککتومی با لیزر در مراکز مختلف انجام شود.

بلوک ریشه عصب

بلوک انتخابی ریشه عصب (SNRB) تزریق متداول دیگری است که در اصل برای تشخیص منشأ درد ریشه عصبی انجام می‌شود و هدف ثانویه آن درمان درد پایین کمر و یا پا درد است. زمانی که ریشه عصب تحت فشار قرار می‌گیرد و ملتهب می‌شود، به درد پا و یا کمر دامن می‌زند. گاهی اوقات در آزمایش‌های تصویربرداری (مانند ام آر آی) دقیقاً مشخص نمی‌شود که کدام عصب عامل درد است. در این شرایط بلوک عصبی برای مشخص ساختن منشأ درد انجام می‌شود. این تزریق علاوه بر عملکرد تشخیصی، برای مدیریت درد نیز کاربرد دارد و به منظور درمان فتق دیسک جانبی (پاره شدن دیسک در کانال نخاعی) توصیه می‌شود.

دیسککتومی آندوسکوپی کمری ترانس فورمینال

بیمار به شکم روی تخت اتاق عمل می‌خوابد و بالش‌های مخصوصی زیر بدن‌ او قرار داده می‌شود. بیمار در طول عمل هوشیار است. متخصص پس از تزریق داروی بی‌حسی موضعی، سوزن کوچکی را وارد فضای دیسک می‌کند. جراح برشی 7 میلی متری را در پوست ایجاد می‌کند و پروب بزرگتری را روی سوزن می‌لغزاند و وارد فضای دیسک می‌کند.

اوزون تراپی

درمان دیسک کمر با اوزون تراپی یکی از روش‌های جدید درمان کمر درد است که در آن گاز اوزون در ستون فقرات تزریق می‌شود تا کمر درد ناشی از فتق دیسک آرام شود.

تزریق پی آر پی

در درمان دیسک کمر با پی ار پی، محلول پی آر پی از خون خود بیمار به دست می‌آید و حاوی غلظت بالایی از پلاکت است. با تزریق مستقیم پلاکت در محل آسیب دیدگی، فرایند التیام بخشی خود بدن برانگیخته می‌شود و خون‌رسانی در موضع دردناک بهبود می‌یابد. پلاسمای سرشار از  (PRP) مناسب بیمارانی است که از درد فتق دیسک رنج می‌برند. این روش جراحی بسته دیسک کمر موثر به بدن کمک می‌کند تا آسیب دیدگی‌های خود را به طور طبیعی التیام دهد.

عوارض

پس از جراحی بسته دیسک کمر نیز مانند هر عمل دیگری احتمال بروز عوارض وجود دارد. عوارض جراحی بسته دیسک کمر مشابه جراحی‌های باز فیوژن ستون فقرات است. جراح عوارض احتمالی را قبل از تصمیم‌گیری برای انجام جراحی بسته دیسک کمر به بیمار اطلاع می‌دهد.

•  عفونت: معمولاً قبل از عمل، حین عمل و پس از آن آنتی‌بیوتیک برای بیمار تجویز می‌شود تا احتمال عفونت کردن کاهش یابد.
•  خونریزی: مقداری خونریزی طبیعی است، اما خونریزی نباید شدید باشد.
•  درد در ناحیه پیوند (گرافت): درصد کمی از بیماران درد مداومی را در محل پیوند استخوان حس می‌کنند.
•  علائم عود کننده: برخی بیماران با عود کردن علائم اصلی مواجه می‌شوند.
•  آرتروز کاذب: احتمال ابتلا بیماران سیگاری به آرتروز کاذب بیشتر است. در این شرایط باید جراحی ثانویه برای یک فیوژن محکم انجام شود.
•  آسیب عصبی: احتمال دارد که عصب‌ها یا رگ‌ها هنگام عمل آسیب ببیند. البته این عوارض بسیار نادر است.
•  لخته خون: تشکیل لخته خون در پاها نیز عارضه نادر دیگری است. اگر لخته خون متلاشی شود و به سمت ریه‌ها حرکت کند، شرایط وخیم و بحرانی می‌شود.